İSKAT-I SALAt 

FİDYE

بسم الله الرحمن الرحيم

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

kuran-ı kerim’de el-bakara suresi ayet(183):


Meali: ey müminler, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, sizin üzerinize de oruç farz kılındı. Gerek ki oruç sayesinde fenalıklardan korunasanız.

el-Bakara sures-i ayet-i kerime (184):


Meali: (O,size farz kılınan oruç, sayılı günlerdir. O günlerde sizden kim hasta, yahud seferde olur da iftar ederse, tutmadığı günler sayısınca sıhhat bulduğu ve rahat ettiği başka gönlerde oruç tutar. Fazla ihtiyarlık ve devamlı hastalık gibi sebeplerle oruç tutmaya güc yetiremiyenler üzerine bir yoksul doyuracak kadar fidye vermek lazımdır. Bununla beraber kim fidyeyi çok verir, yahut hem oruç tutar hemde fidye verirse onun için daha hayırlı olur. Size seferde oruç bozmak ve yaşlı halinizde fidye vermek izni verilmişken yine oruç tutsanız hakkınızda hayırlıdır, eğer orucun fazıletini bilirseniz).

El-Bakara suresi ayet-i kerime (185):


Meali: (O sayılı günler ramazan ayıdırki, Kuran o ayın içinde indirilmiştir. O kuran, insanları hakka ulaştırır, helal ile haramda ve din hükümlerinde hakkı batıldan ayırır sizden her kim ramazan ayında hazır bulunursa o ayı oruç tutsun. Kim hasta olur yahud seferde bulunursa, oruç tutmadığı günler sayısınca sıhhat ve ikamet halinde orucunu kaza etsin. Allah size kolaylık diler, size güçlük dilemez; hem buyurur ki, kaza borcunuzu tamamlayasınız da size hidayet ettiği şekilde Allahı tekbir ile yüceltesiniz gerek ki şükr edersiniz.)

El-miftah şerh nur-ı l-dah kitabında – fi iskat-issala vessavm (namazı ve orucu düşürme) bahsinde diyor ki: Meyyitin(ölünün) velisi malının üçte birinden tutamadığı her gün oruç için ve kılamadığı her namaz için hatta vitr namazı için yarım sâ’ buğday yahut kıymetini öder. Meyyit vasıyet etmese bile velisi tarafından ödenebilir.

Yalınız velisi meyyitin orucunu tutamaz ve geçmiş namazlarını kaza edemez.. diyor.

İskatı salâ  devri

(Namazı düşürme devri)

Namaz nasıl düşürülebilir

 

Namazı düşürme devri : Myyit vefat ettikten sonra, meyyitin hayatta doğum tarihi ve vefat tarihi tespit edilir, meyyit kadın ise 9 yaş, erkek ise 12 yaş indirilir, geriye kaç sene kaldı ise, o günlerin vakıt namazları  ve vitr namazı olmak üzere bunun için namazı düşürme devri yapaılır.

 Müteveffanın (ölünün) yakınlarına sorulur; sağlığında vasıyyet etti mi etmedimi? Ondan sonra vasıyyet etmiş ise, vasıyyet hisabından: keffareti savm (oruç keffaresi), keffaratı yemin.

Kurban düşmemek üzere fukaralara bir adama günde bir yemin birde oruç verilir. Bir yemin bir oruçtan fazla verilemez.

 Şayet meyyitin vasıyyeti yok ise, meyyitin malına  4 hak tealluk eder.     

1-                 tekfin ve techiz (kefenleme ve hazırlama).

2-                 Kadayı düyun ( borclarını ödeme).

3-                 Malının üçte birinden vasıyyeti verilir.

4-                 Ne kalmış ise verese arasında dinimizin hükümlerince taksim edilir

                Para miktarı devr hususunda:

Para mikdarının hisabı yapılır, bir miktar para ve ya altun ise para hisabına tutulur, kurban düşmemek üzere hisabı yapılır, toplanan para kaç aylığını üdeyur ise, o şekilde (üç beş)  gişi kurban düşmeyen kimseler bir araya gelip, bu hüsüsu bilen bir adam vasiy olmak şartı ile toplanan mebleğdan birine 3 aylık para, yahut 6 aylık ödeyorsa her devirde (döndermede) kurtarıyorsa kalan senelerin namaz kılmasa bile şer’an ihtiyat olmak üzere iskatı salâ devri[1] yapılır, şayet parası yok fakir ise o para ile keffarati savm[2], keffareti yemin[3], yapılır ise yeter.

Zaman itibarı ile orucun sadaka’ı fıtrı kaç liradan vermek geliyorsa bir yemin fıtrası verileck.

Yemin takdiri : 100 yemin. Oruç takdiri: 61 keffaret fitrası.

Oruç kazası: -her güne bir fıtra- her namaza bir fıtra- her oruç güne bir fıtra-

Bu iskat (düşürme) ölmeden evvel ölüm döşeğinde iken yapılacak.

İskatı sala (namazı düşürme): mesela 300 akçayı[4] hisap edip kaç günlük namazın iskatı için, o kadar şunu sana verdim deye ol dahi aldım kabul ettim deyip, sonra: tekrar hibe ettim diyerek paraları döndere, bu minval (hal) üzere temam dev idilinceye kadardevam ede.

iskat,I salatta,n sonra fidye,I savm için[5] ve iskatı kurban[6] için ve iskat,ı fıtra için, ve birkaç devr,de hukuk,I ibad [7] için idilir.

 

وفى متن نور الإيضاح: يُعطى كل فقيرٍ نصف صاعٍ من بُر أودقيقه، إوسويقه، أو صاع تمرٍ، أو شعيرٍ، أو قيمته،  كفت كفارةٌ واحدة عن الصوم، وأكلٍ متعددٍ فى أيامٍ لم يتخلله تكفيرٌ ولو من رمضانين على الصحيح.

فإن تخلل التكفير لا تكفى كفارةٌ واحدة فى ظاهر الرواية.

وفى كتاب {المفتاح} شرح نور الإيضاح  

 



[1] -namazı düşürme döndermesi yapılır

[2] -oruç  keffaresı

[3] -yemin keffaresı döndür mesi yapılır

[4] bir mikdar para

[5] -oruç fıras,ı için

[6] kurban,ı düşürmek

[7] kul hakkı için